نقش آپتامرها در درمان گلیوبلاستوم مولتی‌فرم

مقدمه: گلیوبلاستوم مولتی‌فرم یا گلیوما درجه ۴ متداول‌ترین و تهاجمی‌ترین تومور اولیه مغز انسان است. گلیوبلاستوم مولتی‌فرم اولیه که به طور خود به خودی از سلول‌های گلیا ایجاد می‌شود و اکثریت قریب به اتفاق گلیوبلاستوم مولتی‌فرم را تشکیل می‌دهند معمولاً مربوط به تقویت و جهش گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی، حذف فسفاتاز و (tensin homolog (PTEN روی کروموزوم 10، حذف P16 و جهش در پروموتور TERT می‌شود. علی‌رغم پیشرفت‌های درمانی در چند دهه اخیر میانگین زمان زنده ماندن بیماران مبتلا به گلیوبلاستوم مولتی‌فرم 12/1 تا 14/6 ماه بعد از تشخیص است و تنها 5-3 درصد از بیماران بیش از ۳ سال زنده می‌مانند. تأثیر درمان‌های معمول شامل: جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی و ترکیب رادیوتراپی و شیمی درمانی اثر بسیار کمی دارند. هرچند جراحی و استفاده از Temozolomideدر طول و بعد از دوره رادیوتراپی زمان زنده مانده بیماران را افزایش می‌دهد، اما آن‌ها دارای عوارض جانبی متعددی هستند. بنابراین معرفی یک دارو جدید که قادر به مهار رشد سلول گلیوبلاستوم مولتی‌فرم، تکثیر، متاستاز و تهاجم است، نیاز است. از آنجایی که سلول‌های سرطانی دارای مولکول‌های سطحی هستند که بیش از حد بیان شده و تغییر یافته هستند، ساختارهای مولکولی به نام آپتامر با استفاده از فرایند SELEXر(Systematic Evolution of Ligands by Exponential enrichment) برای مورد هدف قرار دادن مولکول‌های سطحی طراحی شده‌اند. تا امروز آپتامرهای زیادی با مزایا و معایب برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله سرطان که در این مطالعه مورد بحث قرار گرفته‌است، به کار برده شده‌اند. نتیجه‌گیری: اخیراً با استفاده از فرایند SELEX که نشان‌دهنده پتانسیل بالای آپتامرها در مدیریت گلیوبلاستوم مولتی‌فرم است، چندین آپتامر با قابلبیت شناسایی بالای گلیوبلاستوم مولتی‌فرم طراحی شده است.